ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΙΕΙΝΗ: ΟΙ ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
Η γνώση αποτελεί βασικό ζωτικό παράγοντα, συνδεδεμένο με την αύξηση της ηλικίας. Ωστόσο, με την πάροδο των ετών, εξασθενούν κύριες λειτουργίες του οργανισμού, απαραίτητες για την επιβίωση. Μία από τις σημαντικότερες είναι η αναπλαστική ικανότητα του οργανισμού απέναντι στις φθορές του χρόνου.
Η γήρανση συνδέεται με σωματικές ατέλειες και ασθένειες, ανάμεσα στις οποίες συγκαταλέγεται η αρθρίτιδα. Με τον όρο αυτό εννοούμε τη φλεγμονή, η οποία εστιάζεται σε μία ή περισσότερες αρθρώσεις. Το 70% των ανθρώπων άνω των 65 ετών παρουσιάζουν μία μορφή αρθρίτιδας. Πάνω από εκατό τύποι έχουν απομονωθεί και περιγραφεί στη διεθνή βιβλιογραφία. Πρόκειται για μια πολυπαραγοντική ασθένεια, η οποία χαρακτηρίζεται από πόνο, οίδημα, διόγκωση και παραμόρφωση των αρθρώσεων καθώς και από μυϊκές κακώσεις. Η αιτιολογία περιλαμβάνει παράγοντες όπως το τραύμα, η μόλυνση, οι ηλικιακές βιολογικές αλλαγές, η έντονη χρόνια σωματική δραστηριότητα, η κληρονομικότητα, κ.ά.
Οι επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των ασθενών εξαρτώνται από τη σοβαρότητα και την έκταση της αρθρίτιδας. Η παραμόρφωση των άκρων, ο συνεχής πόνος, η περιορισμένη κινητικότητα και η απώλεια δεξιοτήτων επηρεάζουν πολλούς τομείς και εκφάνσεις της δραστηριότητας του ανθρώπου.
Από οδοντιατρικής πλευράς, η στοματική υγιεινή δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Η χρήση της οδοντόβουρτσας και του οδοντιατρικού νήματος για τους ασθενείς με αρθρίτιδα βαριάς μορφής φαντάζει τις περισσότερες φορές ως πρόκληση. Ο πόνος και η παραμόρφωση των αρθρώσεων της χείρας και κατά συνέπεια η απώλεια δεξιότητας, συντελούν τα μέγιστα σε αυτό. Επιπλέον, η περιορισμένη κινητικότητα των προσβεβλημένων αρθρώσεων της κάτω γνάθου μειώνει τη δυνατότητα ανοίγματος του στόματος, δυσκολεύοντας περαιτέρω την προσβασιμότητα της περιοχής. Από την άλλη πλευρά, η θεραπευτική αντιμετώπιση της αρθρίτιδας περιλαμβάνει φάρμακα, τα οποία έχουν συνδεθεί με επιβαρυντικούς παράγοντες όπως, η ξηροστομία, η ελκωτική στοματίτιδα, η υπερτροφία των ούλων, η καταστολή της φυσικής άμυνας και η μειωμένη επουλωτική ικανότητα του οργανισμού. Τέλος, η αδυναμία μάσησης εξαιτίας του πόνου μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικές διαταραχές και αβιταμίνωση με αποτέλεσμα την επιδείνωση της στοματικής υγείας.
Οι συνέπειες της κακής στοματικής υγιεινής μπορούν να διαχωριστούν σε δύο κύριες κατηγορίες:
1. Στις εντοπισμένες στη στοματική κοιλότητα, όπως η ουλίτιδα, η περιοδοντίτιδα, ο τερηδονισμός και η απώλεια δοντιών, ασθένειες του βλεννογόνου κ.ά.
2. Σε εκείνες που αφορούν στη γενικότερη υγεία του ανθρώπου, όπως οι δευτερογενείς μολύνσεις εξαιτίας της μικροβιαιμίας, επιπλοκές μοσχευμάτων, κ.ά.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η αμφίδρομη σχέση μεταξύ αρθρίτιδας και συνεπειών κακής στοματικής υγιεινής. Συγκεκριμένα, νεότερες αμερικανικές μελέτες αναφέρουν ότι οι ασθενείς με μέτρια έως σοβαρή μορφή περιοδοντίτιδας εμφανίζουν τρεις φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εκδηλώσουν ρευματοειδή αρθρίτιδα. Αντιστοίχως, οι ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα, οι οποίοι πάσχουν από περιοδοντίτιδα έχουν μεγαλύτερη συγκέντρωση ενός αντισώματος υπεύθυνου για την έκφραση της σοβαρότερης μορφής της αρθροπάθειας. Η διαπίστωση αυτή φαίνεται να αποκτά όλο και περισσότερους υποστηρικτές στην επιστημονική κοινότητα.
Η αντιμετώπιση της κακής στοματικής υγιεινής στους πάσχοντες ασθενείς με αρθρίτιδα περιλαμβάνει τα εξής:
- Χρήση οδοντόβουρτσας με παχιά και μεγάλη λαβή, που διευκολύνει στο χειρισμό της ή ηλεκτρικής οδοντόβουρτσας, που δεν απαιτεί ιδιαίτερες δεξιότητες.
- Χρήση πλαστικών υποδοχέων στήριξης του οδοντιατρικού νήματος, σχήματος Υ.
- Χρήση ήπιων στοματικών αντισηπτικών διαλυμάτων.
- Συχνή επίσκεψη στον οδοντίατρο για τακτικό καθαρισμό.
- Συνεννόηση μεταξύ οδοντιάτρου και θεράποντος ιατρού προκειμένου να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι φαρμακευτικές παρενέργειες της αγωγής της αρθρίτιδας στη στοματική κοιλότητα.
Γράφει
ο Γεώργιος Αλ. Πολυχρόνης
Ειδικός Ορθοδοντικός DDS.Msc
Τηλ. 210 6985073
