Ο ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΕΚΜΟΝΤΕΡΝΙΖΕΤΑΙ:ΕΞΑΡΣΗ ΤΩΝ ΝΟΣΩΝ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και η απομάκρυνση από τη μεσογειακή διατροφή έχει οδηγήσει σε έξαρση νόσων του μεταβολισμού, όπως ο διαβήτης. Πρόκειται για μία πολυσυστηματική νόσο, η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (υπεργλυκαιμία) και επηρεάζει πλήθος οργάνων (καρδιά, μάτια, άκρα, νεφρά, νεύρα κ.ά.). Οφείλεται είτε στην ελάττωση έκκρισης ινσουλίνης (τύπου 1 διαβήτης) είτε στη μείωση της ευαισθησίας των κυττάρων του σώματος σε αυτή (τύπου 2 διαβήτης). Η στοματική και οδοντική υγεία δεν αποτελούν εξαίρεση μεταξύ των γενικών επιπτώσεων.

Η υπεργλυκαιμία προσφέρει άφθονη τροφή στα βακτήρια και μικρόβια του στόματος, τα οποία αναπτύσσονται και πολλαπλασιάζονται με γοργούς ρυθμούς. Οι διαταραχές στο μεταβολισμό των λιπιδίων-κολλαγόνου και η δυσλειτουργία των αμυντικών κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος  επιτείνουν τις φλεγμονώδεις συνέπειες των μικροβίων. Η λέπτυνση των αγγείων ελαττώνει την αιματική ροή, περιορίζοντας δραματικά τις επουλωτικές και αμυντικές δυνατότητες του οργανισμού. Επιπλέον, η μειωμένη παραγωγή σιέλου (ξηροστομία) αποτρέπει το μηχανικό τρόπο ξεπλύματος-καθαρισμού των δοντιών και την ενίσχυσή τους με ανόργανα συστατικά (ιόντα φθορίου, ασβεστίου κ.ά.), ενώ ευνοεί την ανάπτυξη μυκητιάσεων.

Οι κυριότερες συνέπειες στη στοματική κοιλότητα συνοψίζονται ως εξής:

1. Oυλίτιδα (ερυθρότητα, ευαισθησία, αιμορραγία των ούλων).
2. Περιοδοντίτιδα (απώλεια οστού γύρω από τις ρίζες των δοντιών με αύξηση της κινητικότητάς τους και σε τελικό στάδιο απώλειά τους).
3. Τερηδονισμός δοντιών (καταστροφή των σκληρών συστατικών των δοντιών και δημιουργία κοιλοτήτων).
4. Στοματίτιδες (φλεγμονή του βλεννογόνου του στόματος από βακτήρια και κυρίως μύκητες) με τη μορφή συγχειλίτιδας, γλωσσίτιδας, ομαλός λειχήνας κ.ά.
5. Εξελκώσεις και άφθες χρόνιας μορφής, (πληγές του στόματος), στοματοδυνία (πόνος στο στόμα) και καυσαλγία (αίσθημα καύσου στα χείλη, στη γλώσσα, στο στόμα).
6. Απώλεια των θηλών της γλώσσας με αδυναμία γεύσης (υπογευσία) που μπορεί να οδηγήσει σε υπερφαγία και παχυσαρκία.
7. Πόνος κατά τη μάσηση και δυσφαγία.

Θα πρέπει να τονίσουμε ότι, από μόνος του, ο διαβήτης δεν είναι υπεύθυνος για τις παραπάνω επιπτώσεις, αλλά απαιτεί την παρουσία μικροβίων, ο αριθμός και η ποιότητα των οποίων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη στοματική υγιεινή.

Οι διαβητικοί ασθενείς παρουσιάζουν πέντε φορές μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης νόσων του περιοδοντίου (ουλίτιδα και περιοδοντίτιδα), ενώ οι καπνίζοντες διαβητικοί αυξάνουν είκοσι φορές τις πιθανότητες αυτές. Μελέτες δείχνουν την ύπαρξη αμφίδρομης σχέσης μεταξύ περιοδοντίτιδας και διαβήτη. Συγκεκριμένα, η θεραπεία της περιοδοντοπάθειας βελτιώνει τη γλυκαιμική ρύθμιση και το αντίστροφο. Επίσης, η μη έγκαιρη θεραπεία της φλεγμονής των ούλων και του περιοδοντίου μπορεί να οδηγήσει σε διασπορά των μικροβίων στην αιματική κυκλοφορία (μικροβιαιμία), επιταχύνοντας την επικάθηση  χοληστερόλης στα αγγεία, η οποία κυκλοφορεί σε υψηλές ποσότητες στο αίμα των διαβητικών.

Όσον αφορά στους τρόπους αντιμετώπισης περιλαμβάνονται οι εξής:

1. Ρύθμιση του σακχάρου με διατροφή και κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.
2. Άριστη στοματική υγιεινή (πλύσιμο των δοντιών έπειτα από κάθε γεύμα, χρήση νήματος μια φορά την ημέρα, χρήση αντισηπτικών διαλυμάτων χλωρεξιδίνης, λιστερίνης, φθορίου κ.ά.).
3. Τακτική επίσκεψη στον οδοντίατρο ανά έξι μήνες,  για καθαρισμό και θεραπεία της περιοδοντίτιδας (χορήγηση αντιβίωσης όπως τετρακυκλίνη, χειρουργική αντιμετώπιση των οστικών ελλειμμάτων κ.α.) .
4. Λήψη αντιμικροβιακών ουσιών, για  στοματικές  μολύνσεις από μύκητες και βακτήρια. Σε περιπτώσεις ολικής απώλειας των δοντιών, οι τεχνητές οδοντοστοιχίες θα πρέπει να έχουν καλή εφαρμογή, να καθαρίζονται επαρκώς και να αφαιρούνται από το στόμα για κάποιο χρονικό διάστημα κάθε μέρα.
5. Λήψη σιελοπαραγωγών ουσιών, μάσηση τσίχλας χωρίς ζάχαρη και χρήση υγραντήρα σε περιπτώσεις έντονης ξηροστομίας.
6. Σε περιπτώσεις μη ελεγχόμενου διαβήτη κάθε οδοντιατρική πράξη και ιδιαίτερα οι χειρουργικές θα πρέπει να καλύπτονται από αντιβίωση. Επίσης, να λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν από τον οδοντίατρο η μειωμένη επουλωτική δυνατότητα του ασθενούς, ο οποίος θα πρέπει να είναι σε άμεση επικοινωνία με τον υπεύθυνο ειδικό ιατρό-διαβητολόγο.

Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι η ρύθμιση του σακχάρου, η άριστη στοματική υγιεινή και η συνεργασία μεταξύ των υπεύθυνων ιατρών-οδοντιάτρων αποτελούν τους καθοριστικούς παράγοντες για την αναχαίτιση των στοματικών επιπλοκών του διαβήτη.

Γράφει

o Γεώργιος Αλ. Πολυχρόνης

Ειδικός Ορθοδοντικός DDS. Msc

 Τηλ. 210 6985073