Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ «ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ»
Η αλήθεια είναι ότι πολλοί άνθρωποι δυσκολευόμαστε να σκεφτούμε τον εαυτό μας στα χρόνια που ακολουθούν τη συνταξιοδότηση. Αν το καλοσκεφτεί κανείς, αυτή η φάση της ζωής μας είναι η μόνη που δυσκολευόμαστε να φαντασιωθούμε, ενώ συχνά σκεφτόμαστε πώς θα είναι όταν τελειώσουμε το σχολείο, το πανεπιστήμιο, πιάσουμε την πρώτη μας δουλειά, παντρευτούμε και κάνουμε παιδιά. Το πώς θα είναι η ζωή όμως όταν πάρουμε σύνταξη είναι κάτι που σπανιότερα επεξεργαζόμαστε.
Ο λόγος είναι απλός. Συχνά ταυτίζουμε την τρίτη ηλικία με ανημπόρια, έλλειψη ενδιαφερόντων κι ερεθισμάτων, πόνο. Αυτά όμως είναι χαρακτηριστικά ασθενειών και όχι της προχωρημένης ηλικίας. Αξίζει λοιπόν ν’ αναλογιστεί κανείς γιατί έχουμε ταυτίσει αυτό το τόσο σημαντικό στάδιο ζωής με τόσο αρνητικά συναισθήματα. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν ελάχιστα πράγματα στη ζωή που είναι ολοκληρωτικά άσχημα και το αν τα «προχωρημένα χρόνια» θ’ ανήκουν σ’ αυτά, έγκειται περισσότερο στην κοσμοθεωρία του καθενός παρά στην ίδια τη φύση αυτού του σταδίου της ζωής μας.
Το να προετοιμάζει κανείς τον εαυτό του γι’ αυτά τα χρόνια, όπως φροντίζει να τον προετοιμάζει για κάθε άλλο στάδιο της ζωής του, είναι σημαντικό. Το σημαντικότερο για τον άνθρωπο είναι να ζει τη ζωή του ευχαριστιακά, ν’ αξιοποιεί τις δυνατότητές του και να φροντίζει την αυτογνωσία του. Να έχει δηλαδή επίγνωση των αποφάσεών του και που οδηγούν αυτές τη ζωή του. Πόσο συχνό φαινόμενο είναι –δυστυχώς- οι ηλικιωμένοι που παραπονιούνται συνεχώς στα παιδιά τους ότι τους παραμελούν, που παραπονιούνται στους συγγενείς τους για όσα πράγματα δεν μπορούν να κάνουν, που εστιάζουν –γενικότερα- στα αρνητικά στοιχεία της ζωής; Το πιθανότερο είναι ότι αυτοί οι ηλικιωμένοι δε φρόντισαν τη ζωή τους στη διάρκειά της και δεν καμαρώνουν για τον τρόπο που πορεύτηκαν στη μέχρι τώρα ζωή τους.
Το αντίθετο ισχύει βέβαια για τους υπόλοιπους, τους «ευχαριστημένους» ηλικιωμένους, αυτούς που μπορούν άνετα να σταθούν πρότυπο για τα παιδιά τους, τα εγγόνια τους και τον υπόλοιπο κόσμο. Θυμάμαι χαρακτηριστικά έναν τέτοιο ηλικιωμένο κύριο. Είχα βγάλει το σκύλο μου βόλτα, ο οποίος είναι εμφανώς κακοποιημένος. Με σταμάτησε λοιπόν στο δρόμο, όπως συμβαίνει συχνά, για να του πω την ιστορία του. Στο τέλος με κοίταξε με μάτια που γυάλιζαν και μου είπε: «Ευλογημένος αυτός που μπορεί να δεχτεί την αγάπη ενός ζώου. Μακάρι να ήταν όλοι οι άνθρωποι ανοιχτοί να πάρουν ένα σκυλάκι σπίτι τους. Θα είχα κι εγώ αν μου το επέτρεπαν οι συνθήκες.» Και μου χαμογέλασε πλατιά. Ένας κύριος αξιοπρεπής και φροντισμένος, που μου μίλησε απλά για να πει μία καλή κουβέντα από καρδιάς. Θυμάμαι σκέφτηκα εκείνη τη στιγμή ότι αυτός ο άνθρωπος πρέπει να έζησε μία ικανοποιητική ζωή.
Η αλήθεια είναι λοιπόν ότι η τρίτη ηλικία μπορεί να μας δώσει χαρές και συγκινήσεις, αν έτσι έχουμε οδηγήσει τη ζωή μας. Αν δεν παραιτηθούμε και αξιοποιήσουμε τη σοφία που έχουμε αποκομίσει από τις εμπειρίες της ζωής. Αν συνεχίζουμε να βάζουμε στόχους, για παράδειγμα ένα ταξίδι μετά τη συνταξιοδότησή μας. Αν γεμίζουμε τη ζωή μας με προκλήσεις και δραστηριότητες. Και μπορούμε να αποτελέσουμε πηγή έμπνευσης και χαράς για τους ανθρώπους που αγαπάμε, όπως άλλωστε σε κάθε άλλη φάση της ζωής μας.
Γράφει
η Εύη Μεσσαριτάκη – Ψυχολόγος & Ψυχοθεραπεύτρια
Αμφιτρίτης 4, Παλαιό Φάληρο – Αθήνα.
Τηλ: 210-98 29 411 | 697 468 7498
