ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ. Η ΚΡΙΣΗ «ΘΡΕΦΕΙ» ΤΗΝ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ
Η παχυσαρκία, όχι μόνο αποδείχθηκε ανθεκτική στην οικονομική κρίση, αλλά τα κρούσματά της αυξάνονται, εν μέσω … λιτότητας. Στην πρώτη γραμμή των θυμάτων συγκαταλέγονται τα παιδιά. Η Ελλάδα κατέχει τα σκήπτρα της παιδικής παχυσαρκίας (6-11 ετών) στην Ευρώπη, με ποσοστό 54%.
Ορμητήριό της είναι η στοματική κοιλότητα. Όπως έχει διαπιστωθεί, ο αυξημένος Δείκτης Μάζας Σώματος (βάρος-Kg : ύψος2-m), o οποίος στα υπέρβαρα άτομα είναι άνω του- >30, σχετίζεται με αυξημένο αριθμό τερηδονισμένων δοντιών (το 28% των παιδιών με τερηδόνα είναι υπέρβαρα), την απώλεια δοντιών και μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισης περιοδοντίτιδας ( η οστική απώλεια γύρω από τις ρίζες των δοντιών είναι κατά 29% συχνότερη στους παχύσαρκους).
Τα παχύσαρκα άτομα διατρέφονται, συνήθως , με κακής ποιότητας τροφές, πλούσιες σε ζάχαρη και δεν λαμβάνουν τις απαραίτητες βιταμίνες. Έχει παρατηρηθεί, επίσης, ότι δεν ενδιαφέρονται για τη στοματική υγιεινή και επισκέπτονται τον οδοντίατρο μόνο όταν πονέσουν. Ο συνδυασμός των δύο αυτών παραγόντων αποτελεί το ιδανικό περιβάλλον ανάπτυξης βακτηρίων με όλα τα συνεπακόλουθα στην υγεία του στόματος. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η απομόνωση ενός συγκεκριμένου είδους βακτηρίου (selenomonas noxia) στο σάλιο του 98,4% των παχύσαρκων. Εν δυνάμει αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δείκτης της παχυσαρκίας, αλλά ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι πιθανόν, εν μέρει, να είναι υπεύθυνο για την παχυσαρκία κάθε αυτή (μεταβάλλοντας σωματικές διαδικασίες, π.χ. αυξάνοντας την όρεξη κ.α.).
Επιπλέον, η παχυσαρκία σχετίζεται με την εμφάνιση ασθενειών όπως ο διαβήτης τύπου 2, ο οποίος επιδεινώνει δευτερογενώς τη στοματική υγεία. Τα υπέρβαρα άτομα παρουσιάζουν συνηθέστερα προβλήματα γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης με αποτέλεσμα τα οξέα του στομάχου να καταστρέφουν το σμάλτο των δοντιών. Επίσης, ο αυξημένος δείκτης μάζας σώματος σχετίζεται με φαινόμενα άπνοιας ύπνου (διακοπή αναπνοής για μερικά δευτερόλεπτα στη διάρκεια του ύπνου) που συνοδεύεται από έντονο ροχαλητό, κούραση και ορθοδοντικά προβλήματα. Ακόμη η παχυσαρκία συνδέεται με διάφορες παθήσεις σε πολλά συστήματα του οργανισμού και κατά συνέπεια απαιτείται η λήψη φαρμάκων. Ωστόσο, τα φάρμακα αυτά πολλές φορές έχουν ως παρενέργεια την ξηροστομία (μειώνεται η παραγωγή σάλιου και εμποδίζεται η μηχανική και η αντιμικροβιακή δράση του στη στοματική κοιλότητα).
Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι η καταπολέμηση της παχυσαρκίας αποτελεί μονόδρομο. Η σωστή διατροφή και η άσκηση είναι οι μέθοδοι πρώτης επιλογής. Η λήψη φαρμάκων ή οι χειρουργικές επεμβάσεις ακολουθούν ως το λιγότερο κακό, έπειτα από αποτυχία των πρώτων μεθόδων.
Ανεξάρτητα όμως από την επιτυχία ή αποτυχία της προσπάθειας, η στοματική υγιεινή των υπέρβαρων θα πρέπει να περιλαμβάνει:
- Πλύσιμο των δοντιών με οδοντόπαστα πλούσια σε φθόριο, έπειτα από κάθε γεύμα. Επειδή τα υπέρβαρα άτομα έχουν την τάση να λαμβάνουν τροφή συχνά, πέραν των κυρίων γευμάτων, θα πρέπει, έστω, να ξεπλένουν με νερό στα ενδιάμεσα γεύματα.
- Χρήση νήματος και αντιμικροβιακών παραγόντων, μια φορά, την ημέρα.
- Πόση άφθονου νερού, μάσηση τσίχλας χωρίς ζάχαρη σε περιπτώσεις ξηροστομίας.
- Σε περιπτώσεις γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης, το στόμα δεν θα πρέπει να βουρτσίζεται άμεσα, αλλά , τουλάχιστον, μισή ώρα μετά. Σε πρώτη φάση, συνιστάται το ξέπλυμα με σοδόνερο, για την ουδετεροποίηση των οξέων.
- Οι ασθενείς με φαινόμενα άπνοιας-ύπνου, θα πρέπει να ανατρέχουν στον ΩΡΛ-πνευμονολόγο, αλλά και στον ορθοδοντικό.
Γράφει
ο Γεώργιος Αλ. Πολυχρόνης
ειδικός ορθοδοντικός DDS.Msc
τηλ. 210 6985073